ستاد عالي ساماندهي موسسات پولي غير بانکي با حضور نمايندگان دستگاههاي ذيربط و در راستاي ساماندهي بازارغيرمتشکل پولي کشور در بانک مرکزي از سال 1383تشکيل شد و حسب تصميمات متخذه ، فرآيند سامان‌دهي بازار غير متشکل پولي را آغاز نمود. اين امر در سال های گذشته به عنوان  يکي از اولويت‌هاي راهبردي در برنامه اجرايي بانک مرکزي ج. ا.ا مطرح بوده و از ابتداي سال 1391 این بانک اولويت نخست کاري خود را سامان‌دهي وضعيت شرکت‌هاي تعاوني اعتبار قرار داده است.
    به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛ بانک مرکزی در سال 1388پرونده بيش از 1700 شرکت تعاوني اعتبار در سراسر کشور را  مورد بررسي قرار داد و حدود 912 شرکت تعاوني اعتبار صنفي و کارمندي مجوز فعاليت موقت يک ساله از اين بانک اخذ نمودند. همچنين طي سال 1389 دو نوبت بازرسي از شرکت‌هاي تعاوني اعتبار صنفي و کارمندي سراسر کشور انجام و گزارشات بازرسي در سامانه طراحي شده ثبت گرديد و هر ساله حداقل یک نوبت بازرسی از آنها به عمل آمده است. در پي بازرسي هاي انجام شده مشخص گرديد که حدود 200 شرکت تعاوني اعتبار صنفي و کارمندي غيرفعال  مي باشند لذا مجوز فعاليت آنان باطل گرديد.
   بر اساس این گزارش، در اوايل خردادماه 1389 بانک مرکزي ج .ا.ا با برگزاري همايش و دعوت از شرکت‌هاي تعاوني اعتبار آزاد، خواستار تعيين تکليف اين گروه از تعاوني‌هاي اعتباري شد. متعاقب برگزاري همايش مذکور، فعاليت تعدادي از شرکت‌هاي تعاوني اعتبار آزاد در سايت رسمي بانک مرکزي غير مجاز اعلام و اقدامات بانک مرکزي در خصوص اين دسته از موسسات آغاز گرديد.
  در مرحله بعدي به تمامي شرکت‌هاي تعاوني اعتبار آزاد ابلاغ گرديد براي تغيير وضعيت حقوقي خود از تعاوني اعتبار به موسسه مالي و اعتباري و اخذ موافقت اصولي از بانک مرکزي،حداقل 50٪ سرمايه لازم را به حساب اعلام شده در اين بانک واريز نمايند .
 گفتنی است تعداد 14 موسسه با واريز 50٪ سرمايه لازم، شرايط ارتقاء به موسسه مالي و اعتباري را کسب نمودند و مقرر شد مابقي شرکت‌هاي تعاوني اعتبار که سرمايه لازم را تامين ننموده اند در 14 موسسه در شرف تاسيس که سرمايه لازم را تامين نموده اند تجمیع شوند؛ ضمناً به کمک نیروی انتظامی نسبت به توقف فعاليت آن دسته از موسسات که از دستورات بانک مرکزي تمکين نمي‌کردند، اقدام گرديد.
  بدین ترتیب، موسسات 14 گانه مکلف شدند نسبت به ادغام تعاوني‌هاي اعتبار اختصاص يافته اقدام و فرآيند انحلال آنها را در اسرع وقت پيگيري نمايند. در اين شرايط بانک مرکزي اولويت سامان‌دهي را حفظ سپرده‌هاي مردم در موسسات و آرامش عمومي و اجتماعي کشور قرار داده و به منظور حفظ حقوق سپرده‌گذاران نسبت به اخذ سرمايه لازم و همچنين سپرده قانوني از موسسات 14 گانه اقدام و عملاً حاشيه امنيت سپرده‌گذاران را افزايش داده است. به طوري که جمع مبلغ اخذ شده از موسسات مذکور بيش از 23.000 ميليارد ريال مي‌باشد. در همین راستا بانک مرکزی اقدام به برگزاري جلسات متعدد به منظور سامان‌دهي شرکت‌هاي تعاوني اعتبار و موسسات نموده است .
 از اقدامات دیگری که بانک مرکزی در این زمینه به عمل آورده است انجام مکاتبات متعدد با نهاد‌ها و سازمان‌هاي مختلف (صدا وسيماي جمهوري اسلامي، فدراسيون‌هاي ورزشي، وزارت راه و شهرسازی، شرکت فرودگاه‌‌هاي کشور، شرکت راه‌آهن جمهوري اسلامي و ...) به منظور جلوگیری از  تبليغات موسسات مالي و اعتباري فاقد مجوز اشاره کرد.
  لازم به ذکر است اسامی کليه موسسات اعتباری داراي مجوز، در شرف تاسيس و يا فاقد مجوز فعاليت از اين بانک در پایگاه اطلاع رسانی بانک مرکزی ج.ا.ا  به نشانی www.cbi.ir موجود مي‌باشد.
در ادامه این گزارش، به فرایند نظارت بر صندوق‌های قرض‌الحسنه، صرافی‌ها و شرکت‌های لیزینگ پرداخته خواهد شد.