توضیحات بانک مرکزی در مورد مصرع اول بیت مندرج در پشت اسکناس یکصدهزار ریالی

  روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد ،در پي رونمايي اسکناس 100000 ريالي که روز سه شنبه مورخ 1/4/1389 در بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران انجام شد ، خبرهايي در خصوص اصالت و صحت مصرع اول بيت معروف شيخ اجل سعدی مندرج در پشت اسکناس يکصد هزار ريالي منتشر شده است .
  در همین رابطه مطالبي پيرامون اين موضوع به شرح ذيل به استحضار مردم شريف ايران مي رسد:
  با توجه به وجود دو نگارش متفاوت اما صحیح برای اين مصرع، از نظر بانک مرکزی چاپ هر دو نگارش بر پشت اسکناس یکصد هزار ریالی بیان کننده پيامي عمیق و انسانی نهفته درشعر مشهور اين شاعربزرگ درتاريخ ادبیات فارسی است.
  با این تفکربراي استفاده از اين بيت در طراحي اسكناس جديد صلاح کار را در فصل الخطاب قرار دادن نظر کارشناسانه نهادی رسمی قرار دادیم و از همان ابتدا با فرهنگستان زبان و ادب فارسی مکاتبات لازم انجام شد که در پاسخ ، فرهنگستان قرائت بیت «بنی آدم اعضای یکدیگرند     ***     که در آفرینش ز یک گوهرند» را از نظر مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی ارجح اعلام نمود.
مستنداتی مرتبط با بیت بکار رفته در پشت اسکناس یکصدهزار ریالی از گلستان شیخ اجل سعدی علیه رحمه:
  استاد فقید مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی در توضیحات گلستان (ص 264) در تائيد و تاکيد صحت اين مطلب چنين مي نويسند :
«اعضای یکدیگرند»: چنین است در همه نسخه ها.
  استاد مجتبی مینوی در پاسخ اظهار نظری مبنی بر ترجیح ضبط «اعضای یک پیکرند» (رک: یغما 10/524)، چنین نوشته است:
«صحیح این شعر سعدی همین طور است [:اعضای یکدیگرند] ... مضمون از عبارات معروف عصر سعدی بوده و او جمله ای را که زبانزد بوده است به قلم درآورده است.
  شادروان حبیب یغمایی در تأیید نظر مذکور افزوده است: «در بیست سال قبل که با مرحوم فروغی کلیات سعدی را برای تجدید چاپ آماده می کردیم نسخه های بسیار معتبر و قدیم که تاریخ کتابت آنها از 717 و 724 به بعد بود در اختیار داشتیم. در همه این نسخه ها.... قطعه معروف «بنی آدم اعضای یکدیگرند» به همین عبارت نوشته شده و تا کنون هیچ نسخه ای از قدیم و جدید، خطی و چاپی به نظر اهل ادب نرسیده که به عبارتی جز این باشد.
  نکته دیگر اینکه در اینجا کلمه «یکدیگرند» معنی عام دارد و اگر بجای «یکدیگرند» فرض و تصور کنیم که «یک پیکرند» باید باشد (و چنین حقی نداریم) نه تنها مضمونی که در کمال بلندی است سقوط می کند بلکه لطف مصراع دوم که پیوستگی تمام به مصراع اول دارد از میان می رود.
بنابراین جهات بر اهل ادب و طبع فرض است که این قطعه معروف را همچنان که سعدی فرموده و از عصر او تا کنون در همه نسخه ها نقل و کتابت شده بدانند و بخوانند:
                          بنی آدم اعضای یکدیگرند                 که در آفرینش ز یک گوهرند
                                                                                                                  (یغما 11/45 – 46)



تعداد بازديدها:   6,517