۲۷ شهريور ۱۳۹۰
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، این بانک در راستای تسهیل دستیابی به تسهیلات اعتباری مشتریان توسط بانک ها پس از تصویب قانون طرح تسهیل اعطای تسهیلات در مجلس در سال 1386 و تصویب آییننامه نظام سنجش اعتبار توسط هیات محترم وزیران در اسفند ماه همان سال و ابلاغ آن به نظام بانکی کشور ،مقدمات ایجاد و توسعه سامانه اعتبارسنجی مشتریان را کلید زد.
این سامانه هم اکنون توسط شرکت مشاوره رتبهبندی اعتباری ایران ، اطلاعات دورهای و هدفمندی را در خصوص وضعیت اعتباری تسهیلاتگیرندگان در اختیار بانکها قرار میدهد که موجب کاهش هزینه ارزیابی درخواستهای تسهیلات و همچنین کاهش نرخ معوق تسهیلات از40 تا 80 درصد شده است.
عملکرد این سامانه در سال گذشته موجب ارتقاء20 رتبهای جایگاه فضای کسب و کار ایران در زمینه شاخص اخذ اعتبار در میان 185 کشور دنیا شده است.
تاکنون همکاری مناسبی میان نظام بانکی کشور و شرکت مشاوره رتبهبندی اعتباری ایران در خصوص سامانه ملی اعتبارسنجی صورت پذیرفته است. به طور خلاصه شاخصهای کلیدی عملکرد سامانه ملی اعتبارسنجی به شرح زیر میباشد:
- برقراری خط مخابراتی MPLS: تا 31 مردادماه سال گذشته، 13 بانک از طریق خط مخابراتی MPLS به سامانه متصل بودهاند، این درحالی است که هماکنون 22 بانک به سامانه متصل شدهاند. دو بانک دیگر و هفت شرکت لیزینگ نیز مراحل پایانی اتصال را سپری میکنند. بدون در نظر گرفتن بانکهای در حال اتصال، نسبت به 5 ماه نخست سال گذشته با افزایش 9 بانک به سامانه، شاهد رشد 69 درصدی در این حوزه هستیم. تا 5 ماهه ابتدای سال گذشته تنها 10 بانک دولتی اطلاعات تسهیلاتی مشتریان خود را به سامانه ارسال میکردند که آمار برآوردی در 5 ماه نخست سالجاری بیانگر رشد 80 درصدی در این بخش است.
- بانکهای ارسالکننده اطلاعات به سامانه اعتبارسنجی: هماکنون 18 بانک ملی ایران، کشاورزی، ملت، صادرات ایران، مسکن، تجارت، سپه، رفاه کارگران، پست بانک، قرضالحسنه مهر ایران، سینا، پارسیان، سامان، کارآفرین، سرمایه، توسعه تعاون، صنعت و معدن و توسعه صادرات ایران به صورت منظم و ماهانه اطلاعات تسهیلاتی مشتریان خود را به سامانه ارسال مینمایند.
- پوشش و فراگیری بانکها: با در نظر گرفتن 30 بانک دارای مجوز از بانک مرکزی در سال گذشته پوشش این سامانه33 درصد بوده که این رقم در حال حاضر به 60 درصد ارتقا یافته است و بیانگر رشد 27 درصدی است. بانک جهانی شمار افراد بالغ در کشور را حدود 55 میلیون نفر تخمین زده که با احتساب 5/2 میلیون رکورد بارگذاری شده در ابتدای سال گذشته تنها 5/4 درصد این افراد را پوشش میداد و در حال حاضر این عدد به 29 درصد رسیده است. در این شاخص نیز رشد 5/24 درصدی کسب گردیده که از نظر بانک جهانی موفقیت چشمگیری به شمار آمده و در گزارشی که در سالجاری منتشر خواهد کرد و به احتمال فراوان شاهد بهبود رتبه کشورمان در شاخص اخذ اعتبار خواهیم بود.
- میزان اطلاعات بارگذاری شده در سامانه: در 5 ماه منتهی به مرداد سال 89 تعداد 7 میلیون و در حال حاضر 5/16 میلیون رکورد اطلاعاتی قرارداد تسهیلات مشتریان در سامانه بارگذاری شده است.
این در حالی است که مفهوم علمی جمع آوری اطلاعات در اینگونه سامانهها، (انبارداده در مقابل اصطلاح علمی پایگاه داده) است، به این معنی که اطلاعات قراردادها هر ماه بدون حذف اطلاعات ماه گذشته در سامانه بارگذاری میشود با این حساب از ابتدای سال 88 تا کنون بیش از 300میلیون رکورد اطلاعاتی در سامانه بارگذاری شده است. این آمار به معنای رشد 129 درصدی است که البته تلاش شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران در راستای افزایش روز افزون این اطلاعات بوده است و حاکی از جمع آوری اطلاعات 95 تا 97 درصدی نظام بانکی است.
- توسعه دانش تخصصی مرتبط با اعتبارسنجی در بانکها: در یک سال گذشته منتهی به 5 ماه نخست سال جاری 3507 نفر از کاربران شعب نظام بانکی در دورههای آموزشی 4 ساعته شرکت کردهاند. همچنین با برگزاری دورههای آموزشی 8 ساعته برای 350 نفر از مسئولین و روسای دوایر بانکهای مختلف در شهرستانها نیز این افراد به عنوان مدرس اقدام به برگزاری کارگاههای آموزشی مشابه برای حدود 2000 نفر کردهاند که این آمار نشان از آموزش حضوری حدود 25 درصدی کاربران نظام بانکی دارد.
- برنامه آتی: در سالجاری زمینه عضویت موسسات مالی و اعتباری تحت نظارت بانک مرکزی و شرکتهای لیزینگ به سامانه فراهم شده و مطابق برنامه، مقرر شده پایگاه دادههای موجود در کشور به سامانه اعتبارسنجی متصل شوند.
آخرین وضعیت بانکهای مختلف کشور در خصوص نحوه تعامل با سامانه اعتبارسنجی در دو بخش ارسال اطلاعات و استفاده از گزارشها، به شرح زیر میباشد:
شرح |
نام بانکها |
بانکهایی که اطلاعات تسهیلات خود را ارسال نموده و در سطح کلیه شعب از گزارشهای سامانه استفاده مینمایند. |
ملی ایران، تجارت، صادرات، سینا، سامان، کارآفرین، صنعت و معدن، توسعه صادرات، رفاه و پارسیان،سپه و ملت. |
بانکهایی که اطلاعات تسهیلات خود را ارسال نموده و کلیه شعب نیز به سامانه دسترسی دارند اما استعلام برای تسهیلات از سقف مشخصی به بالا انجام میشود. |
کشاورزی، سرمایه و مسکن. |
بانکهایی که اطلاعات تسهیلات خود را ارسال نموده اما از گزارشهای سامانه استفاده نمیکنند. |
قرضالحسنه مهر ایران،توسعهتعاون و پستبانک. |
بانکهایی که اطلاعات تسهیلات خود را ارسال ننموده و از گزارشهای سامانه نیز استفاده نمینمایند. |
اقتصادنوین، پاسارگاد، انصار، شهر، تات، دی و موسسه اعتباری توسعه. |
با توجه به الزامات قانونی موجود، اثرات و کارکردهای سامانه اعتبارسنجی در بهبود فضای کسب و کار کشور، فراگیری استفاده از آن در کل نظام بانکی و اعتباری میتواند کمک به سزایی در دستیابی به اهداف سامانه در کشور فراهم نماید.